Πληροφορίες για τον τουρισμό και πολιτισμό του δήμου Τυρνάβου
ΜΟΥΣΕΙΑ ΔΗΜΟΥ ΤΥΡΝΑΒΟΥ
1. Αρχοντικό Καράσσου: Μουσείο Οίνου, Αμπέλου, Οίκου και Ανθρώπου. Λαογραφικό Μουσείο. Είναι επισκέψιμο στο κοινό. Βρίσκεται στο δημοτικό διαμέριμα Τυρνάβου.
2. Παλαιοσεισμολογικό Μουσείο. Γεωλογικό Μουσείο. Δεν είναι επισκέψιμο (δεν έχει ολοκληρωθεί η εγκατάσταση μηχανημάτων καταγραφών και ενδείξεων σεισμών). Βρίσκεται στο 7ο χλμ. Τυρνάβου-Δαμασίου (πλησίον της παλαιάς επαρχιακής οδού Τυρνάβου-Ελασσόνας). Ανήκει στην χωρική αρμοδιότητα της Τοπικής Κοινότητας Δαμασίου.
ΜΝΗΜΕΙΑ ΔΗΜΟΥ ΤΥΡΝΑΒΟΥ
1. Ερείπια αρχαίου οικισμού Ηλώνης. Βρίσκεται πλησίον του ναΐσκου της Αγίας Παρασκευής στο Τοπικό Διαμέρισμα Αργυροπουλίου.
2. Ερείπια αρχαίου οικισμού Άργισσας. Ανήκει στην χωρική αρμοδιότητα της Τοπικής Κοινότητας Δένδρων.
3. Ερείπια ελληνιστικού οικισμού στην περιοχή Μπουγάζι Τυρνάβου. (έχουν μεταφερθεί στο προαύλιο χώρο της Φιλαρμονικής Δήμου Τυρνάβου)
4. Βυζαντινό κάστρο Δαμασίου (ερείπια τείχους στον ναΐσκο των Αγίων Θεοδώρων)
5. Βυζαντινό Μοναστήρι Προφήτη Ηλία Τυρνάβου (Δημοτικό Διαμέρισμα Τυρνάβου)
6. Τουρκικό χαμάμ. (Δημοτικό Διαμέρισμα Τυρνάβου)
ΘΕΑΤΡΑ ΔΗΜΟΥ ΤΥΡΝΑΒΟΥ
1. Δημοτικό Θέατρο Τυρνάβου (πρώην κινηματοθέατρο Μαξίμ). Έχει χωρητικότητα τετρακοσίων (400) ατόμων και φιλοξενεί ποικίλες πολιτιστικές εκδηλώσεις (επισκέψιμο)
2. Ανοιχτό Θέατρο Τυρνάβου «Λατόμι». Βρίσκεται κοντά στον χώρο του Προφήτη Ηλία σε γραφική τοποθεσία παλαιού λατομείου. Φιλοξενεί κατά την εαρινή και θερινή περίοδο ποικίλες πολιτιστικές εκδηλώσεις (επισκέψιμο)
ΚΤΙΡΙΑ ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΗΣ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗΣ ΔΗΜΟΥ ΤΥΡΝΑΒΟΥ
ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΔΙΑΜΕΡΙΣΜΑ ΤΥΡΝΑΒΟΥ
1. Παλαιό Δημαρχείο. Στεγάζεται η Δημοτική Βιβλιοθήκη.
2. Αρχοντικό Καράσσου
3. Αρχοντικό Καλακαλά
4. Γέφυρα Ξηριά (Τιταρήσιου) στην είσοδο της πόλης του Τυρνάβου (19ος αι.)
5. Νεοκλασικό κτίριο στην πλατεία «Πλατάνου». Στεγάζεται ο φιλανθρωπικός σύλλογος «Η Ελπίς».
6. Μητροπολιτικός Ναός Παναγίας Φανερωμένης (16ος – 17ος αι.)
7. Ιερός Ναός Αγίου Νικολάου Τουραχάν (ή Ριχάνη) (16ος αι.)
8. Οκταγωνικό κωδονοστάσιο Ιερού Ναού Αγίου Νικολάου του Βλάχικου (17ος αι.)
ΤΟΠΙΚΑ ΔΙΑΜΕΡΙΣΜΑΤΑ
1. Αναπαλαιωμένο Δημοτικό Σχολείο Δελερίων
2. Αλευρόμυλος Χρυσοβέργη. Δημοτικό Διαμέρισμα Αμπελώνα
3. Νέο Δημαρχείο Αμπελώνα. Ανακαινισμένο στο πρώην 1ο Δημοτικό Σχολείο φιλοξενεί την τελευταία οκταετία τις διοικητικές υπηρεσίες του Δήμου. Κτίριο με εντυπωσιακή λιθοδομή χαρακτηρίζεται από την μορφολογία των ελληνικών δημόσιων κτιρίων της δεκαετίας του ’30.
ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΑ ΚΕΝΤΡΑ ΔΗΜΟΥ ΤΥΡΝΑΒΟΥ
ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΔΙΑΜΕΡΙΣΜΑ ΤΥΡΝΑΒΟΥ
1. Εμμανουήλειο Πνευματικό Κέντρο. Περιλαμβάνει αίθουσα εκδηλώσεων χωρητικότητας 100 ατόμων και την Δημοτική Πινακοθήκη Δανιήλ Δανιήλ (επισκέψιμο)
2. Δημοτική Βιβλιοθήκη Τυρνάβου. Βρίσκεται στον χώρο του Παλαιού Δημαρχείου. Θα φιλοξενήσει συλλογή παλαιτύπων βιβλίων. (επισκέψιμο)
ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΔΙΑΜΕΡΙΣΜΑ ΑΜΠΕΛΩΝΑ
1. Δημοτική Βιβλιοθήκη Αμπελώνα. Βρίσκεται δίπλα από το Κ.Υ. Αμπελώνα Λειτουργεί δανειστική βιβλιοθήκη και κέντρο ηλεκτρονικής πληροφόρησης νέων. (επισκέψιμο)
2. Παλαιό Δημαρχείο Αμπελώνα. Χρησιμοποιείται ως πολυχώρος πολιτιστικών εκδηλώσεων, θεατρικών παραστάσεων, κ.α.
ΤΟΠΙΚΟ ΔΙΑΜΕΡΙΣΜΑ ΔΑΜΑΣΙΟΥ
Μέγαρο Δεληχείου Ιδρύματος. Φιλοξενεί παιδικό σταθμό, εντευκτήριο ΚΑΠΗ, αίθουσα εκδηλώσεων και βιβλιοθήκη. (επισκέψιμο)
ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ ΔΗΜΟΥ ΤΥΡΝΑΒΟΥ
ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΕΣ ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ
1. Καρναβάλι και Μπουρανί Τυρνάβου: Πραγματοποιούνται την περίοδο των Απόκρεων κυρίως στην πόλη του Τυρνάβου αλλά και παράλληλα στα υπόλοιπα τοπικά διαμερίσματα. Μεγάλη παρέλαση χιλιάδων ατόμων και πολλών αρμάτων πραγματοποιείται την τελευταία Κυριακή της Αποκριάς. Ωστόσο και σε όλη τη διάρκεια του Τριωδίου διεξάγονται ποικίλες εκδηλώσεις. Την Καθαρά Δευτέρα, το έθιμο του Μπουρανί έχει κεντρικά σημεία δράσης τον χώρο του άλσους Προφήτη Ηλία Τυρνάβου, την Κεντρική Πλατεία της πόλης αλλά και γενικά όλους τους διαθέσιμους κοινόχρηστους χώρους.
2. Γιορτή Κρασιού Αμπελώνα: Πραγματοποιείται το τελευταίο Σαββατοκύριακο του Αυγούστου στον χώρο του άλσους Αγίου Γεωργίου στο κέντρο της πόλης του Αμπελώνα με διάρκεια 4 ή 5 ημερών. Περιλαμβάνει συναυλίες, θεατρικές παραστάσεις, εκθέσεις προϊόντων κρασιού και άλλων τοπικών παραγωγών.
3. Γιορτή Τσίπουρου: Πραγματοποιείται κάθε φθινόπωρο (από Οκτώβριο έως Δεκέμβριο). Σκοπός της η προβολή του τοπικού αυτού προϊόντος με αναφορές στον τρόπο παρασκευής και στις τρέχουσες εξελίξεις από την επιστημονική, νομική και εμπορική πλευρά. Περιλαμβάνει και παράλληλες πολιτιστικές και γευσιγνωστικές εκδηλώσεις.
4. Πολιτιστικός Σεπτέμβρης: Πλαίσιο μουσικοχορευτικών, θεατρικών εκδηλώσεων κ.ά.
ΙΣΤΟΡΙΚΕΣ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΕΣ
Αχιλλέας Τζάρτζανος. Φιλόλογος και μελετητής της Ελληνικής γλώσσας και ειδικότερα της γραμματικής της. Προς τιμήν του οργανώνονται από τον Δήμο Τυρνάβου κάθε διετία γλωσσολογικές και φιλολογικές εκδηλώσεις (τον μήνα Μάιο) με την ονομασία «Τζαρτζάνεια».
Αντώνιος και Ελένη Δεληχά: Ζευγάρι δωρητών – ευεργετών στην κοινότητα Δαμασίου. Προς τιμήν τους πραγματοποιούνται στην περίοδο παραμονής των εορτών των Χριστουγέννων εκδηλώσεις με την ονομασία «Δελήχεια». Οι εκδηλώσεις περιλαμβάνουν την απονομή χρηματικών επάθλων σε μαθητές και συλλόγους της κοινότητας, που διακρίθηκαν.
ΆΛΛΕΣ ΤΟΠΙΚΕΣ ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ ΚΑΙ ΕΘΙΜΑ
ΤΥΡΝΑΒΟΣ
1. Εμποροπανήγυρη Τυρνάβου (Κουμπαζάρ): Γίνεται στο χώρο της Τούμπας στις αρχές Μαΐου, διαρκεί μια εβδομάδα και φιλοξενεί περίπτερα εμπόρων διαφόρων ειδών.
2. Πτητικές επιδείξεις πουλιών (περιστεριών) από τα μέλη του συλλόγου «Τα Καθαρόαιμα» σε προκαθορισμένους χώρους παρουσία και πολλών επισκεπτών. Οι επιδείξεις πραγματοποιούνται με ευθύνη χρονικού προσδιορισμού του συλλόγου.
ΔΑΜΑΣΙ
1. «ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ» Δαμασίου: Πραγματοποιούνται τον Οκτώβριο κάθε έτους με σκοπό τον εορτασμό για την απελευθέρωση του Δαμασίου από τους Οθωμανούς το 1912.
2. Πρωτοχρονιά/έθιμο Γκαμήλας: Ομάδα νέων σχηματίζουν μεταμφιεζόμενοι μια καμήλα που κινείται κυκλικά στην πλατεία Δαμασίου – συνοδεία δημοτικής ορχήστρας – και ανεβάζουν στη ράχη του σχήματος κατοίκους που τους περιφέρουν χορευτικά.
ΔΕΛΕΡΙΑ
Πολιούχος των Δελερίων είναι ο Άγιος Δημήτριος και την ημέρα αυτή συνεορτάζει και ο ομώνυμος ναός.
Χορευτικές συναντήσεις συλλόγων πραγματοποιούνται την θερινή περίοδο με πρωτοβουλία του τοπικού πολιτιστικού συλλόγου.
ΡΟΔΙΑ
Πολιούχος της Ροδιάς είναι η εορτή του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου (25η Μαρτίου). Στο βουνό του «Γκουνταμάνι» εορτάζεται από αγωνιστές της Εθνικής Αντίστασης η μάχη του Καράλακκου.
ΒΡΥΟΤΟΠΟΣ
Πολιούχος του Βρυοτόπου είναι ο Άγιος Δημήτριος.
ΔΕΝΔΡΑ-ΠΛΑΤΑΝΟΥΛΙΑ
1. Πολιούχος της κοινότητας Δένδρων με τον εορτασμό του φερώνυμου ναού είναι ο Άγιος Αθανάσιος. Ωστόσο σημασία για τους κατοίκους έχει και ο εορτασμός του Αγίου Αντωνίου του Νέου την 1η Σεπτέμβριου, ημέρα που αποτελεί έναρξη διήμερων εκδηλώσεων από τον Πολιτιστικό Σύλλογο Δένδρων «Η Άργισσα» με την ονομασία «Αγιαντώνεια».
2. Πολιούχος της Αγίας Σοφίας είναι ο Άγιος Ευθύμιος.
3. Πολιούχος της κοινότητας Πλατανουλίων είναι ο Άγιος Χαράλαμπος που εορτάζει στις 10 Φεβρουαρίου. Ξεχωριστή σημασία – που περιβάλλεται με ποικίλες εκδηλώσεις (πολιτιστικές, φυσιολατρικές, κ.ά.) – έχει και το κοντινό δάσος «Ρουμάνι». Συχνά ο Πολιτιστικός Σύλλογος Πλατανουλίων σε συνεργασία με τον Δήμο Τυρνάβου οργανώνει εκδηλώσεις στον χώρο του άλσους.
ΑΡΓΥΡΟΠΟΥΛΙ
Πολιούχος της κοινότητας Αργυροπουλίου είναι η Ζωοδόχος Πηγή. Εορτάζεται με κατάνυξη και σε συνδυασμό με χορευτικές και μουσικές εκδηλώσεις και η Αγία Παρασκευή, γραφικό ξωκκλήσι στον ομώνυμο λόφο. (Ιούλιος)
Τον Ιούνιο πραγματοποιείται συνάντηση χορευτικών συγκροτημάτων (κυρίως από κοινότητες με ισχυρό βλάχικο στοιχείο) από τον τοπικό σύλλογο Αρβαντοβλάχων και λοιπών Αργυροπουλιτών. Την εκδήλωση υποστηρίζει πολυφωνικό χορωδιακό τμήμα του συλλόγου. Συχνά συνοδεύεται από έκθεση τοπικών προϊόντων των τοπικών συνεταιρισμών και ομάδων παραγωγών.
Την καλοκαιρινή περίοδο, στον χώρο «Μάτι» Αργυροπουλίου σε ένα σημείο εκπληκτικής φυσικής ομορφιάς πραγματοποιούνται εκδηλώσεις ποικίλης θεματολογίας. Ένα εναλλακτικό Rock Festival τον Ιούλιο με συμμετοχή οικολογικών ομάδων και πολλών κατασκηνωτών. Συχνά φιλοξενεί και άλλου είδους εκδηλώσεις όπως συναντήσεις ιππικών συλλόγων κ.ά.
Υπεύθυνος καταγραφής πολιτιστικού αποθέματος Δήμου Τυρνάβου: κ. Δημήτριος Χαλούλης.
Πηγή: το υπ’αριθμ. 4035/5.03.2012 έγγραφο του Δήμου Τυρνάβου.