Πληροφορίες για τον τουρισμό και πολιτισμό του δήμου Αλοννήσου

1. ΧΩΡΟΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ

(α) ΜΟΥΣΕΙΑ
A/A	Μουσείο	Είδος	Οικισμός	Περίοδος Λειτουργίας	Βαθμός Σπουδαιότητας (Β.Σ.)
1	Μουσείο Κώστα & Αγγέλας Μαυρίκη	Λαογραφικό, Ιστορικό	Οικισμός Πατητήρι	Λειτουργεί κυρίως κατά τους θερινούς μήνες (Μάιο – Σεπτέμβριο)	10
2	Μουσείο Δήμου Αλοννήσου	Λαογραφικό	Οικισμός Χώρας (Παλιά Αλόννησος)	Λειτουργεί μόνο κατά τους θερινούς μήνες	9

(β) ΜΝΗΜΕΙΑ
(β1) ΜΝΗΜΕΙΑ ΠΡΟΪΣΤΟΡΙΚΑ
A/A	Μνημείο – Αρχαιολογικός Χώρος	Χαρακτηρισμένα / Κυρηγμένα	Οικισμός / Τοποθεσία	Επισκέψιμα / Μη επισκέψιμα	Βαθμός Σπουδαιότητας (Β.Σ.)
1	Νησίδα Μικρό Κοκκινόκαστρο	Κ.Ν. 5351/1932	Κοκκινόκαστρο Αλοννήσου	Μη επισκέψιμο (Ευρήματα: Εργαλεία και οστά της Μέσης Παλαιολιθικής Περιόδου)	10
2	Παραθαλάσσιος οικισμός στο Κοκκινόκαστρο		Κοκκινόκαστρο Αλοννήσου	Μη επισκέψιμο (Παραθαλάσσια πόλη μυκηναϊκής περιόδου)	10
3	Οικισμός στο λόφο του Άη-Γιάννη, κοντά στη Χώρα		Οικισμός Χώρας (Παλιά Αλόννησος)	Η δεύτερη, μετά το Κοκκινόκαστρο, “πόλη” στην Αλόννησο	8
4	Αρχαιολογικός Χώρος στη θέση Γλυφά	Μη κηρυγμένος	Οικισμός Στενής Βάλας	Μη επισκέψιμος (Ευρήματα: Εργαλεία και οστά της Μέσης Παλαιολιθικής Περιόδου και νεολιθικά ευρήματα)	5
5	Αρχαιολογικός Χώρος Στενής Βάλας	Υ.Α. 23181/12-9-1969 (ΦΕΚ 653/6-10-1969/Β)	Οικισμός Στενής Βάλας	Μη επισκέψιμος (Ευρήματα: Εργαλεία και οστά της Μέσης Παλαιολιθικής Περιόδου)	5
6	Ταφικά μνημεία στο Ρουσούμ Γυαλό	Κ.Ν. 5351/1932	Οικισμός Πατητηρίου	Μη επισκέψιμοι (Ευρήματα: Θολωτοί μυκηναϊκοί τάφοι, κατεστραμμένοι)	5
7	Προϊστορική εγκατάσταση στη θέση Τσουκανά – Χούνι		Θέση Τσουκανά – Χούνι	Μη επισκέψιμο (Ευρήματα: παλαιολιθικά και νεολιθική εγκατάσταση)	5
8	Θέση Τζώρτζη Γιαλός		θέση Τζώρτζη Γιαλός	Μη επισκέψιμο (Ευρήματα: Λείψανα νεολιθικής εγκατάστασης)	5
9	Θέση Λεφτός Γιαλός		θέση Λεφτός Γιαλός	Μη επισκέψιμο (Ευρήματα: Λείψανα παλαιολιθικής εποχής)	5
10	Θέση Καστράκι	Κ.Ν. 5351/1932	Θέση Καστράκι Αλοννήσου	Μη επισκέψιμο (Ευρήματα: Εργαλεία της Νεολιθικής εποχής)	5
11	Παραλία Μεγάλη Άμμος	Κ.Ν. 5351/1932	Μεγάλη Άμμος (βόρειοδυτική ακτή της Αλοννήσου)	Μη επισκέψιμο (Ευρήματα: Οστά προϊστορικών ζώων νεολιθικής εποχής)	5
12	Σπήλαιο του Κύκλωπα στα Γιούρα	Υ.Α.23181/12-9-1969 (ΦΕΚ 653 Β/6-10-1969)	Νήσος Γιούρα (Δυτική ακτή)	Επισκέψιμο υπό προϋποθέσεις (Ευρήματα: Όστρακα κλασικής εποχής. Χρησιμοποιήθηκε από τον άνθρωπο από το 8.600 π.Χ. έως το 4.000 π.Χ. καθώς και κατά τους ιστορικούς χρόνους. Αποτελεί την πιο παλιά ανθρώπινη εγκατάσταση σε νησί του Αιγαίου)	10
13	Αρχαιολογικός Χώρος στην Κυρά Παναγιά	Κ.Ν. 5351/1932, Υ.Α.23181/12-9-1969 (ΦΕΚ 653 Β /6-10-1969)	Νήσος Κυρά Παναγιά	Επισκέψιμος υπό προϋποθέσεις (Ευρήματα: Στη θέση Πηγάδι, νεολιθικά ευρήματα στην επιφάνεια. Στη θέση Άγιος Πέτρος, εργαλεία της Μέσης Παλαιολιθικής Περιόδου και Νεολιθικά ευρήματα στην επιφάνεια. Στη νησίδα του όρμου του Αγίου Πέτρου, οικισμός Μέσης Νεολιθικής Περιόδου 96η – 5η χιλιετία π.Χ.)	7
14	Αρχαιολογικός Χώρος στην Ψαθούρα	Κ.Ν. 5351/1932, Υ.Α.23181/12-9-1969 (ΦΕΚ 653 Β /6-10-1969)	Νήσος Ψαθούρα	Επισκέψιμο υπό προϋποθέσεις (Ευρήματα: Λίθινα εργαλεία της Μέσης Παλαιολιθικής Περιόδου, Όστρακα της Νεολιθικής Εποχής και της Εποχής του Χαλκού, ευρήματα στο Λιμάνι Μανδράκι)	7
15	Αρχαιολογικός Χώρος στα Σκάντζουρα	Κ.Ν. 5351/1932, Υ.Α.ΥΠΠΟ/ΑΡΧ/Α1/Φ43/46515/2937πε/17-3-2000 (ΦΕΚ 454 Β/4-4-2000)	Νήσος Σκάντζουρα	Επισκέψιμο υπό προϋποθέσεις (Ευρήματα: Λείψανα κατοίκησης της Νεολιθικής εποχής, ευρήματα στις θέσεις Κουρούπι, Χωράφια και Μονής Ευαγγελίστριας)	7
16	Θέση Φανάρι Περιστέρας	Κ.Ν. 5351/1932	Νήσος Περιστέρα	Μη επισκέψιμο (Ευρήματα: Νεολιθικά όστρακα και λεπίδες οψιανού)	5
17	Νήσος Πιπέρι	Κ.Ν. 5351/1932	Νήσος Πιπέρι	Μη επισκέψιμο (Ευρήματα: Λείψανα κατοίκησης της Νεολιθικής εποχής)	5
18	Νεολιθική Εγκατάσταση στη νήσο Πέλαγος	Κ.Ν. 5351/1932	Νήσος Πέλαγος (Νότιος όρμος)	Μη επισκέψιμο (Ευρήματα: Επιφανειακά ίχνη νεολιθικής κατοίκησης)	5
19	Νήσος Γραμέζα ή Πράσο	Κ.Ν. 5351/1932	Νήσος Γραμέζα	Μη επισκέψιμο (Ευρήματα: Εργαλεία της Μέσης Παλαιολιθικής Περιόδου)	5
20	Νήσος Παππούς	Κ.Ν. 5351/1932	Νήσος Παππούς	Μη επισκέψιμο (Ευρήματα: Επιφανειακά όστρακα της Νεολιθικής Εποχής)	5

(β2) ΜΝΗΜΕΙΑ ΚΛΑΣΙΚΗΣ, ΕΛΛΗΝΙΣΤΙΚΗΣ & ΡΩΜΑΪΚΗΣ ΕΠΟΧΗΣ
A/A	Μνημείο – Αρχαιολογικός Χώρος	Χαρακτηρισμένα / Κυρηγμένα	Οικισμός / Τοποθεσία	Επισκέψιμα / Μη επισκέψιμα	Βαθμός Σπουδαιότητας (Β.Σ.)
1	Αρχαιολογικός Χώρος όρμου Τσουκαλιά	Κ.Ν. 5351/1932, Υ.Α.ΥΠΠΟ/ΑΡΧ/Α1/Φ13/39454/1629/24-10-88 (ΦΕΚ 790 Β/31-10-1998)	Παραλία Τσουκαλιά	Επισκέψιμος (Εργαστήριο παραγωγής αμφορέων και διάσπαρτα όστρακα)	10
2	Θέση Κοκκινόκαστρο (Αρχαία Ίκος)	Υ.Α.6631/21-9-1965 (ΦΕΚ 645 Β/2-10-1965), Υ.Α.23181/12-9-1969 (ΦΕΚ 653 Β/6-10-1969)	Κοκκινόκαστρο Αλοννήσου	Μη επισκέψιμο (Λείψανα τειχισμένης πόλης κλασικής εποχής και νεκροταφείου)	10
3	Θέση Πιτσουργιά	Κ.Ν. 5351/1932	Κοντά στο Κοκκινόκαστρο	Μη επισκέψιμο (Ευρήματα: Λείψανα Αρχαίας Ίκου, αρχαίοι τάφοι, το νεκροταφείο της αρχαίας πόλεως, ευρήματα κλασικών και ρωμαικών χρόνων)	9
4	Αρχαιολογικός χώρος στη θέση Καρμπίτσες	Υ.Α.ΥΠΠΟ/ΑΡΧ/Α1/Φ43/17295/1047/11-5-98 (ΦΕΚ 523 Β/29-5-1998) – (ΦΕΚ 811Β/3-8-98 Διόρθωση σφάλματος)	Θέση Καρμπίτσες	Επισκέψιμος (Ευρήματα: Τμήματα κυκλικού πύργου – αγροικίας)	8
5	Αρχαιολογικός Χώρος στη θέση Καστράκι	Μη κηρυγμένος	Σε απόσταστη 3 χλμ. ΒΔ του Κοκκινόκαστρου (κάτω από το βουνό Τουρκόβιγλα και πάνω από τον όρμο της Μεγάλης Άμμου, στη δυτική ακτή της Αλοννήσου)	Μη επισκέψιμο (Λείψανα αρχαίου τείχους και κτίσματος -οχυρό ή ιερό ή πόλισμα- και όστρακα αρχαϊκών και κλασικών χρόνων	7
6	Χώρα ή Παλιά Αλόννησος	Κ.Ν. 5351/1932	Οικισμός Χώρας (Παλιά Αλόννησος)	Μη επισκέψιμο (Λείψανα αρχαίας πόλης κλασικών χρόνων)	7
7	Θέση Πρινάρι ή Καλιάγρες	Κ.Ν. 5351/1932	Στην Ανατολική – Βορειοανατολική πλευρά του οικισμού της Χώρας	Μη επισκέψιμο (Αρχαίοι τάφοι, λείψανα του νεκροταφείου της αρχαίας πόλης)	7
8	Αρχαιολογικός χώρος στις θέσεις Άγιος Κωνσταντίνος, Ψηλή Ράχη, Παλιάλωνα, Γελαδιάς, Γιακείμ Χούνη και Κούμαρος	Υ.Α.ΥΠΠΟ/ΑΡΧ/Α1/Φ43/46515/2937πε/17-3-2000 (ΦΕΚ 454 Β/4-4-2000)		Επισκέψιμος (Ευρήματα: Στον Άγιο Κωνσταντίνο, νεκροταφείο της γεωμετρικής εποχή και δείγματα αρχαίας κατοίκησης (πεζούλες που χάνονται μέσα στο χώμα), στον Κούμαρο οχυρωματική τοιχοποιία αγροτικού χαρακτήρα)	7
9	Ακρωτήριο Γέρακας (δυτική πλευρά)	Μη κηρυγμένος	Βόρειο άκρο της Αλοννήσου, Γέρακας	Μη επισκέψιμο (Ευρήματα: Αρχιτεκτονικά λείψανα των ιστορικών χρόνων)	7
10	Λόφος Αγίου Ιωάννη (ή Άη Γιάννη)	Υ.Α.6631/21-9-1965 (ΦΕΚ 645 Β/2-10-1965)	Κοντά στον οικισμό της Χώρας (Παλιά Αλόννησος)	Μη επισκέψιμο (Οχυρό -πιθανόν- κλασικής εποχής)	6
11	Αρχαίο Λατομείο στο Λόφο Κουκουσάλι	Κ.Ν. 5351/1932	Κοντά στον οικισμό Βότση	Μη επισκέψιμο	6
12	Αρχαιολογικός χώρος στη θέση Βουνό	Υ.Α.ΥΠΠΟ/ΑΡΧ/Α1/Φ43/46515/2937πε/17-3-2000 (ΦΕΚ 454Β/4-4-2000)	Θέση Βουνό	Μη επισκέψιμος (Ευρήματα: Κεραμεικά και ίχνη κατοίκησης του χώρου)	6
13	Αρχαιολογικός χώρος στη θέση Βαμβακιές	Υ.Α.ΥΠΠΟ/ΑΡΧ/Α1/Φ43/17295/1047/11-5-98 ΦΕΚ 523 Β/29-5-98 (ΦΕΚ 811 Β/3-8-98 Διόρθωση σφάλματος)	Θέση Βαμβακιές	Μη επισκέψιμος (Ευρήματα: Λείψανα βιοτεχνίας παραγωγής αμφορέων, μικρότερης σε μέγεθος από εκείνη που βρισκόταν στα Τσουκαλιά)	6
14	Αρχαιολογικός χώρος στη θέση Καλαμάκια	Υ.Α.ΥΠΠΟ/ΑΡΧ/Α1/Φ43/17295/1047/11-5-98 (ΦΕΚ 523 Β/29-5-1998) – (ΦΕΚ 811Β/3-8-98 Διόρθωση σφάλματος)	Θέση Καλαμάκια	Μη επισκέψιμος (Ευρήματα: κεραμικός κλίβανος και τμήματα κτισμάτων ρωμαΙκών χρόνων)	6
15	Αρχαιολογικός Χώρος στη θέση Κουμαρόραχη	Μη κηρυγμένος	Θέση Κουμαρόραχη	Μη επισκέψιομος (Ευρήματα: Αγροτική Εγκατάσταση ιστορικών χρόνων)	6
16	Εγκατάσταση ιστορικών χρόνων στη θέση Ράχες	Μη κηρυγμένος	Θέση Ράχες	Μη επισκέψιομος (Εκτεταμένος οικισμός ιστορικών χρόνων)	6
17	Αγροτικές Εγκαταστάσεις των ιστορικών χρόνων στις θέσεις Γούβες, Καστανιά, Διάσελο, Φακίστρες, Βδονέρι	Μη κηρυγμένοι	Θέσεις Γούβες, Καστανιά, Διάσελο, Φακίστρες, Βδονέρι	Μη επισκέψιμα	5
18	Θέση Μουτσάρες	Μη κηρυγμένος	Θέση Μουτσάρες	Μη επισκέψιμο (Εγκατάσταση κλασικών χρόνων)	5
19	Ενάλια ευρήματα στον Όρμο Μαρπούντα	Κ.Ν. 5351/1932	Όρμος Μαρπούντα	Μη επισκέψιμο (Ευρήματα: Στο βυθό, λείψανα κυκλικού κτιρίου)	5
20	Πατητήρι Αλοννήσου	Κ.Ν. 5351/1932	Οικισμός Πατητηρίου	Μη επισκέψιμο (Ευρήματα: Αρχαίοι τάφοι)	5
21	Σπήλαιο του Κύκλωπα στα Γιούρα	Υ.Α.23181/12-9-1969 (ΦΕΚ 653 Β/6-10-1969)	Νήσος Γιούρα (Δυτική ακτή)	Επισκέψιμο υπό προϋποθέσεις (Ευρήματα: Όστρακα κλασικής εποχής. Χρησιμοποιήθηκε από τον άνθρωπο από το 8.600 π.Χ. έως το 4.000 π.Χ. καθώς και κατά τους ιστορικούς χρόνους. Αποτελεί την πιο παλιά ανθρώπινη εγκατάσταση σε νησί του Αιγαίου) — Σημειώνεται και στα μνημεία της Προϊστορικής Εποχής (β1)	10
22	Αρχαιολογικός χώρος και ενάλιες αρχαιότητες στην Περιστέρα	Κ.Ν. 5351/1932	Νήσος Περιστέρα	Επισκέψιμο υπό προϋποθέσεις (Ευρήματα: Αρχαίοι τάφοι, εγκαταστάσεις προϊστορικών και ιστορικών χρόνων στις θέσεις Γεωργοί, Στεφάνι, Μνήματα)	10
23	Αρχαιολογικός Χώρος στην Κυρά – Παναγιά	Κ.Ν. 5351/1932, Υ.Α.23181/12-9-69 (ΦΕΚ653Β’/6-10-1969), Υ.Α. ΥΠΠΟ/ΑΡΧ/Α1/Φ43/2144/98/16-7-97 (ΦΕΚ 660 Β/4-8-97), Υ.Α. ΥΠΠΟ/ΑΡΧ/Α1/Φ13/2146/99/21-7-1997 (ΦΕΚ 662 Β/4-8-1997)	Νήσος Κυρά Παναγιά	Μη επισκέψιμο (Ευρήματα: Λείψανα αρχαίων οικοδομημάτων και οστράκων αμφορέων κλασικής εποχής. Στον όρμο Πλανήτης, οχυρωμένο πόλισμα στη θέση Παλιόκαστρο κλασσικών χρόνων, πιθανόν εδώ είναι η αρχαία Αλόννησος. Στη θέση “Τζαβέτη” υπολείμματα οχυρωματικών κατασκευών)	9
24	Αρχαιολογικός Χώρος στα Σκάντζουρα	Κ.Ν. 5351/1932	Νήσος Σκάντζουρα, θέσεις Παλιό και Νέο Μοναστήρι	Μη επισκέψιμο (Ευρήματα: Αγροτικές εγκαταστάσεις κλασικών χρόνων στο Παλιό Μοναστήρι, οχυρωμένη εγκατάσταση ελληνιστικής εποχής στη θέση Κουρούπι	7
25	Αρχαιολογικός Χώρος στην Ψαθούρα	Υ.Α.23181/12-9-1969 (ΦΕΚ 653 Β/6-10-1969)	Νήσος Ψαθούρα	Μη επισκέψιμο (Ευρήματα: Όστρακα και αρχαία αρχιτεκτονικά μέλη. Αρχαίος οικισμός καταβυθισμένος)	7
26	Νήσος Πιπέρι	Κ.Ν. 5351/1932	Νήσος Πιπέρι	Μη επισκέψιμο (Ευρήματα: Εγκατάσταση προϊστορικών -έχει αναφερθεί στο β1- και ιστορικών χρόνων)	5
27	Νήσος Παππούς	Κ.Ν. 5351/1932	Νήσος Παππούς	Μη επισκέψιμο (Ευρήματα: Όστρακα ιστορικών χρόνων στην επιφάνεια)	5
28	Νήσος Γράμμεζα (ή Πράσο)	Κ.Ν. 5351/1932	Νήσος Γραμέζα	Μη επισκέψιμο (Ευρήματα: Λείψανα κατοίκησης προϊστορικών -έχει αναφερθεί στο β1- και ιστορικών χρόνων)	5
29	Νησίδα Φαγκρί	Κ.Ν. 5351/1932	Νησίδα Φαγκρί	Μη επισκέψιμο: Ανασκαφή ναυαγίου κλασικών χρόνων.	5
30	Αρχαιολογικός Χώρος στη Βραχονησίδα Πολεμικά	Υ.Α.ΥΠΠΟ/ΑΡΧ/Α1/Φ43/46515/2937πε/17-3-2000 (ΦΕΚ 454 Β /4-4-2000)	Νησίδα Πολεμικά	Μη επισκέψιμο	5

(β3) ΜΝΗΜΕΙΑ ΠΑΛΑΙΟΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΗΣ, ΒΥΖΑΝΤΙΝΗΣ & ΜΕΤΑΒΥΖΑΝΤΙΝΗΣ ΠΕΡΙΟΔΟΥ
A/A	Μνημείο – Αρχαιολογικός Χώρος	Χαρακτηρισμένα / Κυρηγμένα	Οικισμός / Τοποθεσία	Επισκέψιμα / Μη επισκέψιμα	Βαθμός Σπουδαιότητας (Β.Σ.)
1	Ναός της Γέννησης του Χριστού (17ος αι.)	Υ.Α.6631/21-9-1965 (ΦΕΚ 645 Β/2-10-1965)	Οικισμός Χώρας (Παλιά Αλόννησος)	Επισκέψιμος	10
2	Ναός Αγίου Αθανασίου (17ος αι.)	Υ.Α.6631/21-9-1965 (ΦΕΚ 645 Β/2-10-1965)	Οικισμός Χώρας (Παλιά Αλόννησος)	Επισκέψιμος	10
3	Ναός Αγίου Γεωργίου	Υ.Α.6631/21-9-1965 (ΦΕΚ 645 Β/2-10-1965)	Οικισμός Χώρας (Παλιά Αλόννησος)	Επισκέψιμος	10
4	Μονή Κοιμήσεως της Θεοτόκου (Παναγία στο Βουνό, 16ος – 17ος αι.), τοιχογραφημένη	Υ.Α. 6631/21-9-1965 (ΦΕΚ 645 Β/2-10-1965)	Θέση Βουνό	Επισκέψιμος (Αποτελούσε το μεγλύτερο μοναστικό κέντρο του νησιού. Σήμερα σώζεται μόνο το Καθολικό)	10
5	Βασιλική Αγίων Αναργύρων (17ος αι.) και ερείπια παλιού μοναστηριού	Υ.Α. 6631/21-9-1965 (ΦΕΚ 645 Β/2-10-1965)	Θέση Άγιοι Ανάργυροι	Επισκέψιμος	10
6	Ναός Ταξιαρχών	Κ.Ν.5351/1932	Οικισμός Χώρας (Παλιά Αλόννησος)	Επισκέψιμος	9
7	Ναός Αγίου Ιωάννη	Κ.Ν.5351/1932	Οικισμός Χώρας (Παλιά Αλόννησος)	Επισκέψιμος	9
8	Παρεκκλήσι Προφήτη Ηλία	Κ.Ν.5351/1932	Λόφος Προφήτη Ηλία (κοντά στον οικισμό Χώρας)	Επισκέψιμος	9
9	Τείχος και οικισμός βυζαντινών χρόνων και εποχής της Βενετοκρατίας	Κ.Ν.5351/1932	Οικισμός Χώρας (Παλιά Αλόννησος)	Επισκέψιμος	9
10	Αρχαιολογικός χώρος στη θέση Άγιος Δημήτριος (ερείπια παλαιοχριστιανικής πόλης με βασιλική, λουτρό, οικίες)	Υ.Α.6631/21-9-1965 (ΦΕΚ 645 Β/2-10-1965), Υ.Α.23181/12-9-1969 (ΦΕΚ 653 Β/6-10-1969)	Θέση Άγιος Δημήτριος	Μη επισκέψιμος	7
11	Ερείπια βυζαντινού ναού (πιθανόν μοναστικού κέντρου) στη θέση Άγιος Πέτρος	Κ.Ν.5351/1932	Θέση Άγιος Πέτρος	Μη επισκέψιμος	7
12	Ερείπια ναΐσκου στη θέση Κουμαρόραχη		Θέση Κουμαρόραχη	Μη επισκέψιμο (σώζεται μόνο το ιερό)	6
13	Ερείπια παλαιοχριστιανικής εκκλησίας Αγίου Ανδρέα (6ος- 7ος αι.)	Κ.Ν.5351/1932	Κοντά στον οικισμό Βότση	Μη επισκέψιμο	6
14	Ναός της Αναλήψεως στο Γέρακα	Κ.Ν.5351/1932	Ακρωτήριο Γέρακας	Σε εξαιρετικά δύσβατη περιοχή, στη μέση ενός απόκρημνου γκρεμού, όπου η πρόσβαση σήμερα είναι δυνατή μόνο δια θαλάσσης. Δίπλα στο ναό υπάρχουν ερείπια από κτίρια, πιθανόν πρόκειται για κελιά μοναχών.	6
15	Παλαιοχριστιανικός ναός (6ος – 7ος αι.) και Μονή (16ος αι.) της Παναγίας στην Κυρά Παναγιά	Υ.Α. ΥΠΠΟ/ΑΡΧ/Α1/Φ43/2144/98/16-7-97 ΦΕΚ 660Β’/4-8-97, Υ.Α. ΥΠΠΟ/ΑΡΧ/Α1/Φ13/2146/99/21-7-97 ΦΕΚ 662Β’/4-8-97	Νήσος Κυρά Παναγιά	Επισκέψιμο (Μετόχι της Μονής της Μεγίστης Λαύρας του Αγίου Όρους). Στο μυχό του Αγίου Πέτρου της Κυρά-Παναγιάς βρίσκονται λείψανα παλαιοχριστιανικού κτίσματος. Πρόκειται για ερείπια μικρής τρίκλιτης βασιλικής, της οποίας ο νάρθηκας και το μεγαλύτερο τμήμα του δυτικού τοίχου έχουν καταστραφεί.	10
16	Καθολικό και βοηθητικά κτίσματα της Μονής της Ευαγγελίστριας στα Σκάντζουρα	Κ.Ν.5351/1932	Νήσος Σκάντζουρα	Επισκέψιμο (Μετόχι της Μονής της Μεγίστης Λαύρας του Αγίου Όρους)	10
17	Καθολικό της Μονής της Παναγίας Γιουρίτισσας (Ευαγγελίστριας) στα Γιούρα		Νήσος Γιούρα	Επισκέψιμο υπό προϋποθέσεις.	8
18	Μονή της Παναγίας της Ζωοδόχου Πηγής στο Πιπέρι	Κ.Ν.5351/1932	Νήσος Πιπέρι	Επισκέψιμο υπό προϋποθέσεις.	8
19	Καθολικό της Μονής της Κοίμησης της Θεοτόκου στη νήσο Παππούς	Κ.Ν.5351/1932	Νήσος Παππούς	Επισκέψιμο υπό προϋποθέσεις. Σώζεται σε κατάσταση ερειπίου	7

(β4) ΝΕΟΤΕΡΑ ΜΝΗΜΕΙΑ
A/A	Μνημείο	Χαρακτηρισμένα / Κυρηγμένα	Οικισμός / Τοποθεσία	Επισκέψιμα / Μη επισκέψιμα	Βαθμός Σπουδαιότητας (Β.Σ.)
1	Το παλιό Δημοτικό Σχολείο στην Παλιά Αλόννησο	Μη κυρηγμένο	Οικισμός Χώρας (Παλιά Αλόννησος)	Επισκέψιμο. Το μοναδικό δείγμα αρχιτεκτονικής του νεοκλασικισμού στο νησί	10
2	Ναός της Μεταμόρφωσης του Σωτήρα (τέλη 18ου – αρχές 19ου αι.)				7
3	Ναός του Αγίου Γεωργίου στο Καρδάμι (όψιμη περίοδος της Τουρκοκρατίας)		Θέση Καρδάμι	Επισκέψιμο (Μονόχωρη, ξυλόστεγη βασιλική)	7
4	Ο φάρος της Ψαθούρας	Κυρηγμένος	Νήσος Ψαθούρα	Επισκέψιμος υπό προϋποθέσεις	10

(β5) ΕΝΑΛΙΕΣ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΕΣ
A/A	Μνημείο	Χαρακτηρισμένα / Κυρηγμένα	Οικισμός / Τοποθεσία	Επισκέψιμα / Μη επισκέψιμα	Βαθμός Σπουδαιότητας (Β.Σ.)
1	Κλασικό ναυάγιο της Περιστέρας		Μεταξύ Στενής Βάλας Αλοννήσου και νήσου Περιστέρας	Επισκέψιμο υπό προϋποθέσεις (Έχει βρεθεί το μεγαλύτερο μέχρι σήμερα εμπορικό πλοίο της κλασικής περιόδου. Το πλοίο βυθίστηκε μεταξύ του 425 και 415 π.Χ. και μετέφερε εμπόρευμα κρασιού από τις οινοπαραγωγικές περιοχές της Βόρειας Ελλάδος, όπως η Μένδη στη Χαλκιδική και τα νησιά των Σποράδων, Σκόπελος και Αλόννησος. Βρίσκεται σε βάθος 30μ. περίπου.	10
2	Βυζαντινό ναυάγιο στη θέση Βασιλικό της Περιστέρας		Νήσος Περιστέρα	Μη επισκέψιμο. Πρόκειτα για το μεγαλύτερο βυζαντινό ναυάγιο στον κόσμο. Βρίσκεται σε μεγάλο βάθος (50 – 56μ.) Έχουν ανακαλυφθεί δύο μεγάλοι όγκοι από άρτιους αμφορείς του 12ου αι., των οποίων ο αριθμός πρέπει να ξεπερνά τις 4.000.	10
3	Ναυάγιο στο Κάτεργο της Κυρά Παναγιάς		Στο βόρειο μέρος της νήσου Κυρά Παναγιά	Βυζαντινό ναυάγιο του 11ου αι. με χαρακτηριστικούς βυζαντινούς αμφορείς.	8
4	Βυζαντινό Ναυάγιο στον Άγιο Πέτρο της Κυρά Παναγιάς			Μη επισκέψιμο	8
5	Το ναυάγιο της Φαγγρούς		Νησίδα Φαγγρούς, κοντά στη νήσο Κυρά Παναγιά	Ναυάγιο της κλασικής εποχής, έκτασης περίπου 80τ.μ.	8
6	Μεσαιωνικό Ναυάγιο στο Ακρωτήρι Ψάρι της Κυρά Παναγιάς			Μη επισκέψιμο. Βρίσκεται σε μεγάλο βάθος (65 – 68μ.)	8
7	Το ναυάγιο της Ψαθούρας		Στα δυτικά της νήσου Ψαθούρας	Μη επισκέψιμο. Θραύσματα εμπορικού πλοίου της κλασικής εποχής του 4ου αι. που προσέκρουσε σε ύφαλο της περιοχής. Βρίσκεται σε βάθος 9μ. – 10μ. Το ναυάγιο εντοπίστηκε το 1974 από τον Ζαν Ηβ Κουστώ, αλλά έως σήμερα δεν έχει γίνει κάποια σημαντική προσπάθεια ανέλκυσης, με αποτέλεσμα τα ευρήματα να έχουν καταστραφεί σχεδόν εξ ολοκλήρου λόγω του χρόνου και του πετρώδους βυθού.	7
8	Ναυάγιο στο ακρωτήριο Τσέλιου			Χρονολογείται γύρω στον 4ο π.Χ. αι.	7

(γ) ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΟΙ ΟΙΚΙΣΜΟΙ
A/A	Οικισμός	Χαρακτηρισμένος / Κυρηγμένος	Επισκέψιμα / Μη επισκέψιμα	Βαθμός Σπουδαιότητας (Β.Σ.)
1	Οικισμός Χώρας (Παλιά Αλόννησος)	Π.Δ. 19.10/13.11.1978 (ΦΕΚ 594 Δ)	Επισκέψιμος	10

(δ) ΚΤΙΡΙΑ ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΗΣ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗΣ
A/A	Κτίσματα	Χαρακτηρισμένα / Κηρυγμένα	Οικισμός	Χρήση	Βαθμός Σπουδαιότητας (Β.Σ.)
1	Λαογραφικό Μουσείο (“Παραδοσιακό Σπίτι”)		Οικισμός Χώρας (Παλιά Αλόννησος)	Λαογραφικό Μουσείο	9
2	Πλήθος κτισμάτων στον Οικισμό της Χώρας (Παλιά Αλόννησος)	Δεν έχουν χαρακτηριστεί μεμονωμένα, αλλά ως “παραδοσιακός οικισμός”	Οικισμός Χώρας (Παλιά Αλόννησος)	Ιδιωτικά κτίσματα, Κατοικίες	9

(ε) ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΑ ΚΕΝΤΡΑ – ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΕΣ
A/A	Ονομασία	Οικισμός	Επισκέψιμα / Σε λειτουργία	Βαθμός Σπουδαιότητας (Β.Σ.)
1	Πνευματικό Κέντρο Ι.Ν. Αγίας Παρασκευής	Οικισμός Πατητηρίου	Επισκέψιμο / Σε λειτουργία	8

2. ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ

(α) ΕΚΔΗΛΩΣΕΙ ΓΙΑ ΤΙΣ ΙΣΤΟΡΙΚΕΣ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΕΣ
A/A	Ονοματεπώνυμο	Ιδιότητα	Χρονολογία	Εκδηλώσεις προς τιμή τους
1	Βασίλειος Παπαβασιλείου	Ιερέας, Δάσκαλος, Ζωγράφος, Αθλητής	1875 – 1941	Μέχρι το 2005 – 2006 διοργανωνόταν ο “Παπαβασίλειος Αγώνας Ανωμάλου Δρόμου”

(β) ΕΘΙΜΑ, ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ
A/A	Τίτλος – Θέμα	Χώρος	Περιεχόμενο	Εποχή / Ημερομηνία
1	Αποκριάτικο Καρναβάλι	Οικισμοί Πατητήρι – Βότση	Αποκριάτικη παρέλαση, Συγκέντρωση στο λιμάνι Πατητηρίου, Χορός, Μουσική κλπ.	Κυριακή της Αποκριάς
2	Πανηγύρι Αγίου Γεωργίου	Θέση Άγιος Γεώργιος	Μουσική, Χορός, Αναβίωση παραδοσιακών παιχνιδιών	Ημέρα εορτασμού Αγίου Γεωργίου
3	Αθλητικές Εκδηλώσεις	Υπαίθριος χώρος κερκίδων, Οικισμός Πατητηρίου	Αθλητικές επιδείξεις και αγώνες από τα Αθλητικά Τμήματα του Δήμου και του Αθλητικού Συλλόγου	Μέσα Μαΐου
4	Πανηγύρι Αγίου Κωνσταντίνου	Θέση Άγιος Κωνσταντίνος	Μουσική, Χορός, Παραδοσιακά φαγητά	21 Μαΐου
5	Ψαράδικη βραδιά	Οικισμός Πατητηρίου ή Θέση Καλαμάκια	Μουική, Χορός	Τέλη Ιουνίου – αρχές Ιουλίου
6	Αναβίωση του παραδοσιακού Αλωνίσματος	Οικισμός Χώρας (Παλιά Αλόννησος), στα Αλώνια	Αναπαράσταση παραδοσιακού αλωνίσματος. Χορευτικά συγκροτήματα, παραδοσιακά φαγητά	Αρχές Ιουλίου
7	Πανηγύρι Αγίας Παρασκευής	Οικισμός Πατητηρίου	Μουσική, Χορός	26 Ιουλίου
8	Αναβίωση Παραδοσιακού γάμου	Οικισμός Χώρας (Παλιά Αλόννησος)	Αναπαράσταση παραδοσιακού γάμου. Χορός, Μουσική, παραδοσιακά φαγητά και γλυκά	14 Αυγούστου
9	Πανηγύρι Δεκαπενταύγουστου	Οικισμός Χώρας (Παλιά Αλόννησος)	Μουσική, Χορός, Παραδοσιακά φαγητά και γλυκά	15 Αυγούστου
10	Φυσιολατρικός Μαραθώνιος	Διαδρομές: Πατητήρι – Άγιος Δημήτριος – Διάσελο κ.α.	Πανελλήνιας εμβέλειας. Περιλαμβάνει Διαδρομές 10, 20 και 42 χιλιομέτρων. Παρέχονται διαμονή και διατροφή στους συμμετέχοντες και διοργανώνονται παράλληλα πολιτιστικές εκδηλώσεις	Αρχές Σεπτεμβρίου

Υπεύθυνη καταγραφής πολιτιστικού αποθέματος Δήμου Αλοννήσου: κα Ηλιάνα Παπαμίχου.

Πηγή: το υπ’αριθμ. 1124/28.5.2012 έγγραφο του Δήμου Αλοννήσου.